Orkun'da üç erdem |
|
|
|
|
Orkun Yazılarını Atalar bundan (en az) 1400 yıl önce taşlara yazdılar. Yitip gitmesin, gelecekler okusun, geleceklerini aydınlatsın istediler.
Orkun Yazıtları’nda TANRI TEK’dir
denildi. TEK olan TANRI’dır. TANRI SONSUZ GÖK’tür. GÖKYÜZÜ, YERYÜZÜ ve
KİŞİ bir bütündür. Kim, iyiliklerle bu bütünlüğe erişirse o yaşarken iyi
yaşar; ölünce UÇMAK’a ulaşır. Kim, kötülüklerle bu bütünlükten
uzaklaşırsa yaşarken dirliği kötü olur, ölünce aşağılara gider, yeri
TAMU olur. Orkun’da 3 ERDEM’den söz edilir. BİLGE OLMAK ALP OLMAK TÜZ OLMAK İl’i ve Budun’u yükselten Kağanlardan ORKUN’da Kültigin Yazıtında şöyle söz edilir. Bilge Kağan ermiş. Buyruk, yime bilge ermiş erinç, Alp ermiş, erinç. Begleri yime budunı yime Tüz ermiş. Anı üçün İlig ança tutmış erinç. Atalar bize yükselme dönemlerinin üç erdemini söylüyor
1- Kağanlar BİLGE olmalı. Bilge
öncelikle BİLGİLİ olmak demektir. BİLGE kavrayışlı olmaktır. BİLGE
bilgilerinden işlerinde yararlanmasını bilenlere denilir. Böyle Kağanlar
olursa BUDUN yükselmeye başlar. Ama yetmez!
2- Kağan’ın Yardımcıları, Begler ve Budun ALP olmalıdır.
3- KAĞAN’ların TÜZ olmaması düşünülemez
bile. Buyruk, Begleri, Budun Tüz olmalıdır. Kağan’ın yanındakiler,
yardımcıları, begler ve budunun kendisi de TÜZ olmalıdır. TÜZ olmak kimseden haksız kazanç sağlamamaktır. Bir kişinin malını, akçasını, haksız elde eden yazukludur (günahkar), ama kamunun malını haksız yere kendisine mal eden bütün BUDUN’dan çalmış olur, karşılığı ölümdür. Bilimsiz kötü Kağanlar Budunun başına geçerse yanındakiler de bilimsiz ve kötü olur, begler ve budun da bozulur. Sonuç kölelik olur. KÜLTİGİN YAZITI’nda bu durum şöyle anlatılır: Bilimsiz, Kötü Kağan Budunun başına geçti. Yardımcıları da bilgisiz yine kötü idiler. Begler ve Budun TÜZSÜZ olduklarından, TÜRK BUDUN’u Devletini yitirdi. Tabgaç Buduna kul oldular. Elli yıl böyle sürdü. Sonra mı? Sonra BİLGE ve ALP Kağanlar geldi. Yardımcıları da Bilge, Alp ve Tüz idiler. Begler ve Budun da Alp ve Tüz oldu. TÜRK TÖRESİNE GÖRE BUDUN DİRİLTİLDİ DEVLET YENİDEN KURULDU. İşte Orkun Yazılarında Ataların anlattığı üç erdemin kısa anlatımı budur. BİLGELİK, ALPLİK, TÜZLÜK... Namık Kemal ZEYBEK 12.12.2016 |
| < Önceki | Sonraki > |
|---|